Sáp ong vàng được coi là một nguồn dinh dưỡng vô cùng tốt, có khả năng chữa lành vết thương, giảm viêm, và có tính chất kháng khuẩn. Đồng thời, nó cũng được sử dụng làm thành phần trong các sản phẩm làm đẹp như son môi, kem dưỡng da, và dầu gội.
1. Nguồn gốc của sáp ong vàng
Phân bố: Ong mật thường sinh sống trong những cánh rừng nhiệt đới từ miền Bắc đến miền Nam ở Việt Nam.
Thu hái: Đa phần đều thu hoạch sáp ong vào mùa thu hoặc mùa hè (lấy chung với mật ong).
Chế biến:
Trải xơ mướp đã làm sạch thành một lớp trên vỉ tre mỏng, để vào trong chảo hay xoong có sẵn nước. Rải đều trên xơ mướp một lớp mỏng tầng sáp ong sau khi đã rút hết nước. Đậy thật kín nắp nồi và nấu sôi lại.
Hơi nước nóng bốc lên sẽ làm tan chảy lớp sáp ong chảy thành giọt và chảy xuống xơ mướp để giữ lại lớp cặn bẩn. Sau đó, đun lên cho đến khi không còn thấy mảnh sáp ong nào trên xơ mướp thì bắc nồi ra và để nguội.
Sáp ong vàng đã qua xử lý lọc cặn bẩn sẽ đóng thành váng nổi trên bề mặt, có độ dày mỏng tuỳ theo khối lượng sáp thô cần chế biến. Vớt sáp ong ra khỏi nồi, đem đun cách thuỷ thêm lần nữa cho sôi thì đổ khuôn.
Bảo quản: Nên để nơi khô ráo và tránh để nơi có nhiệt độ cao.
2. Thành phần có trong sáp ong vàng.
Sáp ong chứa nhiều loại acid béo no và không no, các chất cerin, myricin, cerolein. Trong đó, cerin là tổ hợp của cerotat ceryl và chất ester melissatcerryl, còn cerolein là các acid béo oleic.
Ngoài ra, trong sáp ong vàng có các dưỡng chất quan trọng sau: Bioflavonoids, acid phenethyl ester (CAPE) và caffeine. Nhóm flavonoids trong sáp ong vàng có đến 20 – 30 chất khác nhau, trong đó quan trọng nhất là galangin, pinocembrin, và chrysin.
Bên cạnh đó, sáp ong vàng cũng chứa các chất cellulose, các acid amin, monosaccharide, acid nicotinic, acid folic, các vitamin B1, B2, pro-vitamin A, E, D, các chất khoáng như calci, kali, magne, kẽm, đồng, mangan…
3. Tác dụng của sáp ong vàng
Sáp ong có nhiều chức năng khác nhau nhờ vào chất dinh dưỡng và khả năng chống vi khuẩn. Dưới đây là một số lợi ích cụ thể của sáp ong vàng:
- Cấp ẩm cho da: Sáp ong chứa các dưỡng chất như axit amin, enzyme và vitamin giúp dưỡng ẩm da, làm mềm và làm săn chắc da. Nó cũng có thể bảo vệ da khỏi tác động của môi trường bên ngoài, giúp làm mềm da và giữ độ đàn hồi.
- Chữa cháy nắng và vết thương: Sáp ong vàng có tính chất chống viêm và kháng khuẩn, giúp làm dịu vùng da bị cháy nắng hoặc vết thương nhỏ.
- Làm dịu da bị viêm và mẩn ngứa: Tính chất kháng viêm, kháng khuẩn và kháng nấm của sáp ong có thể giúp làm dịu vùng da bị viêm, kích ứng, mẩn ngứa hoặc các vết thương nhỏ.
- Tạo màng bảo vệ cho da: Sáp ong vàng tạo ra lớp màng mỏng bảo vệ da, giúp bảo vệ da khỏi tác động của môi trường bên ngoài như bụi bẩn, nắng, gió.
- Dưỡng môi: Sáp ong vàng thường được dùng trong các sản phẩm dưỡng môi như balm môi, son dưỡng vì có khả năng cấp ẩm và bảo vệ môi không bị khô.
- Sản phẩm chăm sóc tóc: Sáp ong có thể được áp dụng để giúp tóc mềm mượt và làm dịu da khi thêm vào các sản phẩm chăm sóc tóc.